Leven tussen varkens – ontwerpen voor mens en dier

“Van jongs af aan ben ik alleen maar buiten, daar voel ik me het meest thuis.” Dat klinkt misschien gek voor een student Interieurarchitectuur – want is buiten wel interieur? – maar voor Esmeralda is het logisch. “Wat interieur is, draait bij mij om gevoel. Interieur is een plek of ruimte waar je in kunt leven en waar je dagelijkse handelingen in kunt uitvoeren zonder dat je je daar onprettig bij voelt. En als dat interieur toevallig open is, dan is dat open. Dat kan prima buiten zijn.”

Zien en bewegen als een varken

Esmeralda studeerde eerst Kleur- & Interieuradviseur aan het Cibap in Zwolle, een mbo-studie. “Daarna wilde ik een vervolgopleiding doen om me wat breder te oriënteren. Toen kwam ik bij ArtEZ en haalde ik mijn Associate Degree Interieurvormgeving.” Maar Esmeralda was nog niet klaar. “Mijn handen jeukten om meer te leren, dus stroomde ik na twee jaar in bij het derde jaar van de bachelor. Daar was alles nog wat vrijer en dat was precies waar ik naar op zoek was.” In die vrijheid ontdekte Esmeralda dat er al snel een lijn ontstond in de keuze voor haar onderwerpen: “Al mijn projecten staan in verbinding met dieren en natuur. Vorig semester bijvoorbeeld, vroeg ik me af hoe het is als een varken te zien en te bewegen. Ik ontwierp objecten die je kunt dragen waardoor je hetzelfde ziet als een varken, met beperkte nekbeweging en zichtveld.”

Geen grenzen tussen buiten en binnen

Dat project uit het vorige semester bleek een opstapje naar haar finalswerk: een ontwerp voor een woonplek waarin ze constant in verbinding zou staan met dieren en de natuur, iets wat ze als kind al heerlijk vond. Esmeralda pakte het serieus aan en deed uitvoerig onderzoek. “Ik heb alle woonfuncties van het huis bij de dieren uitgeprobeerd. Ik koos voor twee erfdieren: het varken en het paard, en ging bij hen wonen. Letterlijk. Slaapzak mee, matje opgeblazen. En dan bij de dieren slapen, eten, douchen, noem maar op." Een van Esmeralda's bevindingen: "Een varken heeft geen dag- en nachtritme, dat is de hele tijd bezig. Een paard is ’s nachts veel rustiger.” Ze kwam erachter dat – ondanks het gevoel van vrijheid – grenzen heel belangrijk waren. “Er zijn in mijn ontwerp bijna geen grenzen tussen binnen en buiten en ook niet tussen mij en de dieren. Maar die minimale grens moet er wel zijn, omdat ik me anders bij bepaalde handelingen niet op mijn gemak voel. Als ik naar het toilet ga bijvoorbeeld.”


#ArtEZfinals 2021 Interieurarchitectuur, Esmeralda Dunnewind 

Grenzen bouwen

Esmeralda onderzocht waar die grens lag en hoe zij het huis en de interactie met het dier, zou kunnen gebruiken om die grens te kunnen bouwen. “Ik had van alles meegenomen, houten balken, planken, staven. Als de dieren dan te dichtbij kwamen, bouwde ik iets achter mij. Zo ontstonden grenzen.” Met verschillende vormen en materialen onderzocht ze waardoor het dier op afstand bleef. “Een varken stormde vaak op me af en dan voelde ik me bedrukt, wilde ik afstand. Dus dan plaatste ik een balk en keek hoe hoog die balk moest, zodat het varken er niet onderdoor of overheen kon.” Zo creëerde ze afstand om zo dicht mogelijk bij de dieren te zijn.

Vervreemd van elkaar

De relatie tussen mens en dier is tegenwoordig alarmerend, vindt Esmeralda. “We stammen af van dieren, maar we zijn helemaal vervreemd van elkaar. Met varkens hebben we een instrumentele relatie. We zien ze nooit en die beesten zitten in megastallen weggepropt. De relatie is afstandelijk, terwijl we met huisdieren veel inniger zijn. Die nemen we zelfs mee naar bed. Hoe zit dat? Dat wilde ik onderzoeken.” Het resultaat is een ontwerpmethode die ze verder zou willen ontwikkelen en een huis waar Esmeralda het liefst permanent in zou willen wonen. Ze maakte een maquette vol schuivende balken, draaiende planken en rollende staven die staan voor grenzen. “Mijn slaapkamer is een soort cocon. De dieren kunnen eronder slapen zodat je profijt hebt van hun warmte. Vooraan is mijn keuken. Omdat ik er tijdens het onderzoek achterkwam dat ik het niet prettig vond als er een dier achter me stond, is het aanrecht draaibaar. Ik ontdekte dat ik dan rustig mijn eten kon klaarmaken.”

Aangenomen voor een pre-master

Voor nu blijft wonen op deze manier bij een droom. Eerst gaat Esmeralda verder studeren. Ze is aangenomen voor de pre-master Stedenbouw en Landschapsarchitectuur aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Ze gaat voorlopig niet voor een architectenbureau werken, dat doen trouwens de meeste van haar klasgenoten ook niet. "Het grootste deel van mijn klasgenoten gaat elders aan de slag, eentje begint haar eigen keramiekbedrijf. We worden breed en vrij opgeleid, dus dan kun je alle kanten op.” Een aantal andere studenten gaat, net als Esmeralda, verder studeren.

Meer begrip voor het dier

“Ik hoop dat mijn ontwerp de mens dichter bij dier en natuur kan brengen. Dat kan ook invloed hebben op grotere problemen, zoals klimaatverandering. De manier waarop wij met dieren omgaan, is daar onderdeel van. Als we meer begrip voor het dier zouden hebben, zou het niet zo ver komen.” Dus sluit die browser en ga naar buiten! Esmeralda zit er al lang.

Volg Esmeralda

Instagram